-
Ukraynada müxalifət hakimiyyətdən hökumətin istefası və növbədənkənar prezident seçkilərinin keçirilməsini gözləyir.

Bunu UDAR Partiyasının lideri Vitali Klichko deyib.

Kiyevdəki Müstəqillik meydanında çıxışı zamanı Klichko deyib ki, müxalifət milisin saxladığı bütün fəalların azad olunması üçün əlindən gələni edəcək.

Ukraynadakı siyasi böhranın həlli üçün Ali Radanın təcili çağırılmış iclası bu gün də davam edəcək.

Dünən prezident Viktor Yanukovych baş nazir Nikolay Azarovun istefasını qəbul edib. Ali Rada vətəndaşların hüquq və azadlıqlarını məhdudlaşdıran 12 qanundan 9-nu ləğv edib. Bir həftə əvvəl qəbul olunan bu qanunlar müxalifətin etirazlarının başlamasına və Kiyevdə qurbanlarla nəticələnən toqquşmalara səbəb olmuşdu.

Ali Rada bu günkü iclasında kütləvi aksiya iştirakçılarına qarşı amnistiya tətbiq olunmasını müzakirə edəcək. Dünən kompromisə nail olmaq mümkün olmayıb.

ABŞ-ın vitse-prezidenti Joe Biden  Ukrayna prezidenti Viktor Yanukovychlə telefon söhbətində parlamentin yanvarın 16-da qəbul etdiyi qanunu ləğv etməsini və Nikolay Azarovun istefasını “irəliləyiş” adlandırıb. Biden Yanukovychyi müxalifətlə kompromisə gəlmək üçün danışıqları davam etdirməyə çağırıb.

Avropa Birliyinin xarici siyasət üzrə nümayəndəsi Catherin Ashton bu gün Ukrayna müxalifətinin liderləri və prezident Viktor Yanukovychlə danışıqlar aparmağı planlaşdırır.

Böyük Britaniya hökuməti 2022-ci ildə müharibə başlayandan sonra ölkədə dondurulmuş Rusiya aktivlərindən 8 milyard funt sterlinqi Ukraynaya verməyi planlaşdırır, - bunu "The Times" yazır. Nəşrin Britaniya hökumətindəki mənbəsinə görə, vəsaitlərin açılması və Kiyevə ötürülməsi üçün dəqiq mexanizm hələ razılaşdırılmayıb.

Britaniyanın xarici işlər naziri İvett Kuper dondurulmuş vəsaitlərin istifadəsi ideyasını dəstəkləyib. Nazirin fikrincə, Ukraynaya "substantial maliyyə dəstəyi" göstərilməsi Rusiyanı danışıqlara sövq edə bilər.

Rusiya Ukraynaya hücum etdikdən sonra Qərb ölkələrində Rusiya Mərkəzi Bankının təxminən 260 milyard avro dəyərində aktivləri dondurulub. Bu vəsaitlərin böyük hissəsi — təxminən 193 milyard avro — Belçikada "Euroclear" depozitarının hesablarında saxlanılır. Avropa ölkələri bu vəsaitlərin Ukraynaya yardım üçün istifadəsi ideyasını artıq, demək olar, dörd ildir müzakirə edirlər.

Son həftələrdə Avropada həmçinin Rusiyanın aktivləri girov qoyulmaqla Kiyevə 140 milyard dollarlıq "reparasiya krediti" verilməsi ideyası da müzakirə olunur. Lakin əsas vəsaitlərin onun yurisdiksiyasında olması səbəbindən Belçika buna qəti şəkildə qarşı çıxır — çünki Rusiyanın hüquqi iddialarından ehtiyatlanır.

Avropa Mərkəzi Bankı da belə bir "reparasiya krediti"ni sığortalamağa hazır deyil.

Rusiyanın Krasnodar diyarında Ukraynanın zərbəsindən Temryuk dəniz limanının infrastrukturu zədələnib. Regionun operativ qərargahı yanğın baş verdiyini, hadisə yerində təcili xidmətlərin işlədiyini, amma xəsarət alan olmadığını bildirib. İşçilər evakuasiya olunub.

Rusiya Müdafiə Nazirliyi bölgə üzərində bir dronun vurulduğunu açıqlayıb.

ASTRA Telegram kanalı şahidlərin görüntüləri əsasında limanda qaz terminalının yandığını bildirib.

Çeçenistanda isə region paytaxtında yerləşən "Grozny-City" çoxmərtəbəli kompleksinin dronla vurulduğu güman edilir. Bina Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırovun iqamətgahının 800 metrliyində, FSB idarəsi yaxınlığında yerləşir.

NYISO müxalifyönlü kanalı binaya dron çırpıldığını iddia edir. Ukraynanın "Supernova+" monitorinq kanalı da binaya zərbə endirildiyini bildirib. "Exilenova+" Ukrayna kanalı isə Qroznıda radioelektron mübarizə vasitələrinin işə düşməsi ehtimalını qeyd edib.

Rəsmi qurumlar göydələnə zərbə endirildiyini təsdiqləməyiblər. Amma səhər saatlarında "Rosaviasiya" Qroznı hava limanının işini məhdudlaşdırıb.

ASTRA yerli sakinlərə istinadla Samara vilayətinin Sızran şəhərində dronlar neft emalı zavoduna hücum etdiyini yazıb. Sızran meri Sergey Voloçenkov şəhərə dron hücumunu təsdiqləyib, amma zərbələrin nəticələri haqda məlumat verməyib. Rusiya Müdafiə Nazirliyi isə Samara vilayəti üzərində 9 dron vurulduğunu bildirib.

Qazaxıstan parlamentinin senatı "LGBT təbliğatı"na qadağanı nəzərdə tutan qanun layihəsinin müzakirəsini təxirə salıb. Bu, ölkə prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin Avropa İttifaqı (Aİ) Şurasının prezidenti Antoniu Koşta ilə görüşü fonunda baş verib. "Bes.Media" Koştanın Qazaxıstana ilk rəsmi səfərə gəldiyini yazır. Görüş Akorda iqamətgahında keçirilib.

Bundan bir gün öncə, dekabrın 3-də isə senat sədrinin müavini Jakip Asanov, digər deputatlar Aİ-nin Qazaxıstandakı səfiri Aleşka Simkiçlə görüşüblər. Tərəflər siyasi dialoqu, iqtisadi əməkdaşlıq və regional gündəliyi müzakirə ediblər.

Dekabrın 4-də Senat "qeyri-ənənəvi cinsi oriyentasiyanın təbliğatına qadağan"ı müzakirə etməli idi. Amma parlamentin bu məsələyə dair düzəlişlərin yuxarı palatanın iclas gündəliyindən çıxarıldığı bəlli olub. Müzakirə dekabrın 18-nə keçirilib.

Qazaxıstanın Əmək Məcəlləsinə, ölkənin 12 qanununa dəyişiklik və əlavələr təklif olunur. "Pedofiliyanın və qeyri-ənənəvi cinsi oriyentasiyanın təbliğatı" qadağan olunur. Bu dəyişikliklər mahiyyətcə Rusiyanın diskriminasiya xarakterli "LGBT təbliğatı" qanunundan götürülüb.

Noyabrın 12-də Məclis diskriminativ qanun layihəsini qəbul edib.

İnsan haqları müdafiəçiləri onun qəbul etməməyə çağırırlar. Beynəlxalq insan haqları qurumları da təşəbbüsü tənqid edib. Onların mövqeyincə, bu qanun insan hüquqlarını pozur, LGBT icması təmsilçilərinin cəzalandırılması və təqibinə gətirib çıxara bilər.

2023-cü ildə Qırğızıstanda da "qeyri-ənənəvi cinsi münasibətlərin təbliğatı" qadağan olunub. Siyasi şərhçi Medet Tüleqenov "Kloop" nəşrinə deyib ki, bu, Rusiya qanunlarının mənimsənilməsidir, respublikada gey mövzusu siyasi rəqiblərin gözdən salınması, diskreditasiyası üçün tez-tez istifadə olunur.

İsrail 2026-cı ildə "Avroviziya" müsabiqəsinə qatılacaq. Bu açıqlamadan sonra Niderland, İspaniya, İrlandiya və Sloveniya müsabiqədə iştirakdan imtina ediblər.

Bəzi ölkələr İsrailin iştirakına icazə veriləcəyi halda tədbiri boykot edəcəklərini demişdilər. Onlar İsraili müsabiqənin neytrallıq qaydalarını pozmaqda ittiham edirdilər. Etirazçılar Qəzza müharibəsində həlak olanların sayına da istinad edirlər.

"Avroviziya"nın əsas sponsorlarından biri Almaniya isə bildirmişdi ki, İsrail müsabiqəyə buraxılmasa, o da iştirak etməyəcək.

Dekabrın 4-də "Avroviziya" təşkilatçıları Avropa Yayım Birliyinin (EBU) Cenevrə qərargahında hökumətlərin müsabiqəyə təsirini önləməyi hədəfləyən yeni qaydaların müzakirəsinə yığışıblar. Daha öncə İsrail bu il ölkəni təmsil edən müğənni Yuval Rafaelə aşırı dəstəyinə görə də ittiham edilib.

EBU üzvlərin yeni qaydaları dəstəklədiyini bildirib. Bu səbəbdən vurğulanıb ki, "Avroviziya-2026" müsabiqəsinə qatılmaq istəyən, yeni qaydalara əməl etməyə razı bütün EBU üzvlərinin iştirak hüququ var.

Təşkilat qeyd edib ki, EBU üzvləri yeni qaydaları razılaşdırmasaydılar, İsrailin iştirak məsələsi üzrə səsvermə keçirmək olardı. Belə olan halda, ölkənin müsabiqədən kənarlaşdırılması üçün mütləq səs çoxluğu tələb olunacaqdı.

Bu il Bazeldə keçirilən "Avroviziya"nı 37 ölkədən 166 milyon tamaşaçı izləyib. İsrail nümayəndəsinin müsabiqədə iştirakı isə Malmö və Bazeldə etirazlara səbəb olub.

• 2023-cü ilin oktyabrında Fələstinin radikal HƏMAS qruplaşması İsrailə hücumundan sonra Qəzzada müharibə başlayıb. İsrailə hücumda 1200 nəfər öldürülüb. İsrailin bundan sonra Qəzzada başlatdığı əməliyyatlarda azı 67 min fələstinli qətlə yetirilib. Bu ilin oktyabrında ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə əldə olunan Qəzza razılaşmasına əsasən, HƏMAS əsir götürdüyü israilli girovlardan sağ qalanları buraxıb, öldürülən girovların isə meyitlərini təhvil verməyə başlayıb.
• Noyabrın 17-də BMT Təhlükəsizlik Şurası Qəzzada sülhün qurulmasına dair qətnaməni təsdiqləyib. Bu sənədin əsas müddəaları ABŞ prezidenti Donald Trampın bu regionda sülh planına əsaslanır. Sənəddə bir neçə ərəb ölkəsinin hərbçilərindən ibarət Beynəlxalq Sabitləşdirmə Qüvvələrinin yaradılması, ərazini müvəqqəti idarə olunması üçün Trampın rəhbərliyi ilə Sülh Şurasının qurulması nəzərdə tutulur. Qətnamədə eləcə də bir neçə ilkin şərt yerinə yetirilərsə, Fələstin dövlətinin yaradılması ehtimalından da söz açılır.

Dekabrın 3-də BMT Rusiyadan "zorla aparılan, yaxud deportasiya edilən ukraynalı uşaqların dərhal, təhlükəsiz və qeyd-şərtsiz" qaytarılması tələbi ilə qətnamə qəbul edib. ABŞ daxil 91 ölkə qətnaməni dəstəkləyib.

Rusiya və 11 ölkə qətnamənin əleyhinə səs verib, 57 ölkə bitərəf qalıb.

Azərbaycan səsvermədə iştirak etməyib. Qonşulardan Ermənistan, Türkiyə də eyni cür davranıb. Gürcüstan qətnamənin lehinə, İran əleyhinə səs verib.

Rusiya BMT Baş Assambleyası üzvlərini qətnaməyə qarşı çıxmağa çağırmışdı. Qətnamə layihəsini Ukrayna, Kanada və Avropa İttifaqı hazırlayıb.

"Qətnaməyə verilən hər bir səs yalanlara, müharibəyə və qarşıdurmaya dəstək deməkdir. Ona qarşı hər bir səs isə sülhə verilən səsdir", – Rusiyanın BMT-dəki səfirinin köməkçisi Mariya Zabolotskaya səsvermədən öncə Baş Assambleyada deyib.

BMT qətnamələri hüquqi öhdəlik qoymur, amma qlobal mövqeyi əks etdirir.

Rusiya 2022-ci il fevralın sonundan Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğala başlayıb. Kiyev Moskvanı on minlərlə ukraynalı uşağı Rusiyaya, yaxud Rusiyanın tutduğu ərazilərə zorla aparmaqda ittiham edir. Moskva isə zəif uşaqları müharibə zonasından çıxardığını, onları qoruduğunu bildirir.

ABŞ-nin Birinci ledisi Melaniya Tramp ukraynalı uşaqların repatriasiyasını prioritet elan edib. O, oktyabrda bildirib ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə açıq kommunikasiya qurub, bəzi uşaqlar ailələrinə qaytarılıb, bəziləri də tezliklə qaytarılacaq.

2023-cü ilin mayında Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Putin barəsində həbs orderi çıxarıb, onu Ukraynadan yüzlərlə uşağı qanunsuz deportasiya etməklə hərbi cinayət törətməkdə ittiham edib. Rusiya bu addımı pisləyib.

Türkiyə Rusiyaya, Ukraynanı enerji infrastrukturunu münaqişəyə qatmamağa çağırır, enerji axınlarının kəsilməməsini istəyir. Bunu Türkiyənin energetika naziri Alparslan Bayraktar ölkənin Qara dəniz sahilləri yaxınlığında tankerlərə bir neçə hücumdan sonra deyib.

Rusiya Ukraynanın elektrik şəbəkəsini bombardman etdiyi bir vaxtda Kiyev də Moskvanın neft ixracını hədəfə alır. Ötən həftə Ukrayna Rusiya limanına doğru gedən iki boş tankerə dəniz dronları ilə hücuma görə məsuliyyəti üzərinə götürüb. Amma bu həftə günəbaxan yağı daşıyan, Rusiya bayraqlı tankerin dron hücumu iddiası ilə əlaqəsi olmadığını bildirib.

"Bu dəhşətli müharibənin bitəcəyinə ümid edirik. Amma bu gün bütün tərəflərə, Rusiyaya və Ukraynaya deyirik ki, enerji infrastrukturunu bu müharibəyə qatmasınlar", – Bayraktar jurnalistlərə dekabrın 3-də göndərilmiş açıqlamasında bildirib.

"Enerji axınları kəsilməməlidir", – o deyib. Nazir əlavə edib ki, Xəzər Boru Kəməri Konsorsiumu kimi marşrutlar təhlükəsiz olmalıdır.

Qara dənizdə Rusiyanın daha bir tankerinə hücum olub

Rusiyadan Gürcüstana gedən "Midvolga-2" tankeri Qara dənizdə, Türkiyə sahilindən 129 km məsafədə hücuma məruz qalıb. Bu barədə Türkiyə Nəqliyyat və İnfrastruktur Nazirliyi X sosial şəbəkəsində məlumat yayıb.

Gəmi günəbaxan yağı daşıyır və heyətində 13 nəfər var. Nazirliyin məlumatına görə, heç kim xəsarət almayıb, yardım istəməyib. Hazırda gəminin Türkiyənin şimalındakı Sinop istiqamətinə doğru hərəkət etdiyi açıqlanıb.

"VesselFinder" gəmi izləmə xidməti "Midvolga-2" tankerinin 2014-cü ildə inşa edildiyini, Rusiya bayrağı altında üzdüyünü bildirir. Gəminin sahibi Moskvada qeydiyyatdan keçmiş Orta Volqa Gəmiçilik Şirkətidir. Bu şirkət Ukraynanın sanksiyaları altındadır.

Rusiyanın Dəniz və Dənizçilik Agentliyi "Midvolga-2"yə dronlarla hücum olunduğunu bildirib. TASS-ın məlumatına görə, üst qurğuda kiçik zədələr yaranıb, su sızması yoxdur.

Noyabrın 28-də Qambiya bayrağı altında üzən "Kairos" və "Virat" tankerlərinə hücum edilib. Novorossiyskə gedən "Kairos" gəmisi göyərtədə yanğın siqnalı verib. "Virat" tankerində də yanğın olduğu üzə çıxıb. Rusiya hərbi bloqerləri gəminin arxa hissəsinə beş dəniz dronunun zərbə endirdiyini yazıblar. Türkiyə Nəqliyyat Nazirliyi noyabrın 29-u səhər "Virat" tankerinə yenidən hücum olduğunu, sağ tərəfdə kiçik zədələr yarandığını bildirib.

Ukrayna mediası Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinə (SBU) istinadla bunun ölkə kəşfiyyatı və Hərbi Dəniz Qüvvələrinin birgə əməliyyatı olduğunu yazıb.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qara dənizdə gəmilərə hücumları pisləyib. "Bu hücumları heç bir şəraitdə əsaslandıra bilmərik", – o deyib.

Gürcüstan hakimiyyəti BBC-nin reportajı üzrə istintaqı davam etdirir. Reportajda ötən il hökumətə qarşı etirazlarda Birinci Dünya müharibəsi dövrünə aid kimyəvi qazdan istifadə olunması iddiası yer alıb. Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti (DTX) isə BBC-nin mənbələrini, xarici qurumlarla əməkdaşlıq məsələlərinin araşdırılacağını bildirib.

"BBC Eye"ın dekabrın 1-də yaydığı reportajda deyilir ki, 2024-cü ilin noyabrında kütləvi etirazlar zamanı polis "kamit" adlı gözyaşardıcı qazdan istifadə edib.

Tbilisidəki rəsmilər iddiaları "absurd" adlandırıb, polisin "qəddar kriminalların qanunsuz hərəkətləri"nə qanuni cavab verdiyini bildirib.

DTX rəsmi səlahiyyətdən sui-istifadə, Gürcüstan dövlətinə qarşı düşmən fəaliyyətində xarici quruma yardım maddəsi üzrə istintaq başladıldığını bildirib.

BBC-nin müsahibləri arasında pediatr Konstantin Çaxunaşvili də olub. O, müayinə etdiyi etirazçıların təxminən yarısında qalıcı simptomların –təngnəfəslik, qusma hallarının olduğunu deyib. Etirazlara qatılarkən özünün də oxşar təsirləri hiss etdiyini vurğulayıb.

Çaxunaşvili OCCRP-yə deyib ki, rəsmi istintaqın niyyətinə şübhə edir. Onun fikrincə, məqsəd "adamları qorxutmaq" ola bilər.

"Gürcü Arzusu" iddialarla bağlı BBC-yə qarşı beynəlxalq məhkəmələrdə də iddia qaldıracağını bildirib.

Beynəlxalq insan haqları qrupları Gürcüstan hakimiyyətini ötən ilin noyabrında ölkədə antihökumət etirazlarını zorakılıqla yatırmaqda ittiham edir. Etirazlara hakim "Gürcü Arzusu" partiyasının Aİ ilə danışıqları 2028-ci iləcən təxirə salması səbəb olmuşdu.

Avropa İttifaqının keçmiş xarici siyasət rəhbəri Federika Moqerini və daha iki nəfərə satınalma ilə bağlı dələduzluq və korrupsiya, maraqlar toqquşması və peşə gizliliyinin pozulması ittihamları irəli sürülüb. Bunu Avropa Prokurorluğu (EPPO) dekabrın 3-də bildirib.

EPPO bir gün öncə üç nəfərin Aİ-nin dələduzluqla bağlı istintaqı çərçivəsində saxlanıldığını, istintaq müddətdə azadlığa buraxıldıqlarını bildirib. Prokurorluq onların istintaqdan yayınma riskinin olmadığını qeyd edib.

Digər iki şübhəli şəxsin isə Brüqqedə yerləşən Avropa Kollecinin yüksəkvəzifəli əməkdaşı və Avropa Komissiyasının yüksəkvəzifəli rəsmisi kimi təqdim olunub. "Reuters" üç mənbəyə istinadla saxlanılanlardan birinin Aİ-nin vəzifəli diplomatı Stefano Sannino olduğunu yazır.

Moqerini və Sanninodan şərh almaq mümkün olmayıb.

"Belçikanın səlahiyyətli məhkəmələri günahkar olduqlarını sübut edənədək bütün şəxslər günahsız sayılırlar", – EPPO bildirib.

Həbslərdən öncə Brüsseldə Aİ diplomatik xidmətində, Brüqqedəki Avropa Kollecində və şübhəlilərin evlərində reydlər keçirilib. Aİ rəsmilərinin çoxu sözügedən elit universitetdə təhsil alıb.

Moqerini 2014-2019-cu illərdə Aİ-nin xarici və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi və diplomatik xidmətinin rəhbəri olub. 2020-ci ildə Avropa Kollecinin rektoru təyin edilib.

EPPO-ya görə, istintaq Aİ-nin gənc diplomatlar üçün maliyyələşdirdiyi təlimlərlə bağlı ehtimal dələduzluq üzrə aparılır.

İtaliya vətəndaşları olan Moqerini və Sannino Brüsseldə diplomatik dairələrində yaxşı tanınırlar. Onların saxlanılması xəbəri Aİ ictimaiyyətində şok yaradıb.

Rusiyalı kosmonavt Oleq Artyomov "Crew-12" ekipajının startına iki ay yarım qalmış heyətdən çıxarılıb. Bu haqda raket buraxılışları üzrə təhlilçi Georgi Trişkin Teleqram kanalında yazıb. Onun paylaşımına isə "The Insider" diqqət çəkib.

Trişkinin mənbələrinə istinadla yazdığına görə, kosmonavt ABŞ hərbi texnologiyalarının ixracını tənzimləyən ITAR qaydalarını pozduğu üçün heyətdən çıxarılıb. İddia edilir ki, o, telefonu ilə "SpaceX"in sənədlərini və materiallarını çəkib.

"Təcrübəli bir kosmonavtın bu cür kobud qayda pozuntusuna bilməyərəkdən yol verəcəyini təsəvvürə gətirmək çox çətindir", – Trişkin "The Insider"ə deyib.

"Yura, prosti!" Telegram kanalı da iddia edir ki, Artyomov "SpaceX"in Kaliforniyanın Xotorne şəhərindəki bazasında hazırlıq keçəndə "SpaceX" mühərriklərini və digər daxili materialları telefonla çəkib, sonra isə məlumatları bazanın ərazisindən çıxardığı üçün kənarlaşdırılıb.

"Roskosmos" dekabrın 2-də "Crew-12" missiyasının əsas ekipajında Artyomovun kosmonavt Andrey Fedyayev ilə əvəzləndiyini təsdiqləyib. "Roskosmos" qərarı Artyomovun başqa işə keçməsi ilə izah edib.

54 yaşlı Artyomov Rusiya Qəhrəmanıdır. Kosmonavt üç uçuş gerçəkləşdirib, kosmosda 560 sutka keçirib. 2019-cu ildən Moskva şəhər Dumasında "Vahid Rusiya" fraksiyasından deputatdır.

"Crew-12" missiyası NASA və "Roskosmos"un birgə proqramı çərçivəsində həyata keçirilir, onun 2026-cı ilin fevralında start götürəcəyi gözlənilir.

İran tanınmış kinorejissor, azərbaycanəsilli Cəfər Pənahini bir il qiyabi həbsə məhkum edib. Onun ölkədən çıxışına isə iki illik qadağa qoyulub.

Pənahi "sistemə qarşı propaqanda fəaliyyəti"ndə təqsirli bilinib. Bu haqda onun vəkili Mustafa Nili X platformasında yazıb. Vəkil hökmdən apellyasiya şikayəti veriləcəyini bildirib.

C.Pənahi isə dekabrın 1-i axşam Nyu-York şəhərinə çatıb. O, "Sadəcə qəza idi" filminə görə "Qotem" Mükafatı mərasimində üç mükafat alıb. Bu film bu ilin mayında Kann Festivalında "Qızıl Palma" mükafatına layiq görülmüşdü.

Kinorejissor hökmü şərh etməyib. AP onun İrana qayıdacağının da bilinmədiyini yazır.

65 yaşlı Pənahi son 20 ildə dəfələrlə həbs olunub, səyahət qadağası ilə üzləşib, ev dustağı edilib. O, "Sadəcə qəza idi" filmini İranda gizli çəkib. Bundan öncə isə yeddi ay həbsdə yatıb. O, filmin süjetini digər məhkumların hekayətləri üzərində qurduğunu deyir. Bu, bir qisas dramıdır. Bir qrup keçmiş məhbus onlara həbsxanada işgəncə verən kişini tapdıqlarını düşünürlər. Amma həbsdə gözübağlı olduqlarından bundan əmin olmaq istəyirlər.

Fransa bu filmi "Oskar" mükafatına təqdim edəcəyini bildirib.

İndoneziya, Şri-Lanka və Tailandda daşqınlarda 1200-dən çox insan həlak olub, 800-dən çox insan isə itkin düşüb. Ötən həftə başlayan musson yağışları regionda çayların daşmasına səbəb olub, şəhərlər su altında qalıb, infrastruktur dağılıb.

İndoneziyada 659, Şri-Lankada 390, Tailandda 181 nəfərin həlak olduğu xəbər verilir. Ən böyük ziyan İndoneziyaya dəyib. Yolların, körpülərin dağılması, üstəlik, havanın pisləşməsi xilasedicilərin işini çətinləşdirir, Sumatra adasındakı kəndlərə çətinliklə gedirlər. Ölkədə daşqınlardan 3.2 milyon insan zərər görüb, 2 min 600 nəfər yaralanıb, 470-dən çox insan isə itkin düşüb.

"The Guardian" yazır ki, musson mövsümü adətən güclü yağışlara, bunlar da torpaq sürüşmələri və daşqınlara səbəb ola bilər. Bu il yağıntıları Malakka boğazındakı nadir tropik fırtına daha da şiddətləndirib.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) regiona çevrik reaksiya qrupları ilə ilk yardım göndərdiyini, həmçinin epidemioloji nəzarəti gücləndirdiyini bildirib.

Dekabrın 2-də Ermənistan və Avropa İttifaqı (Aİ) Brüsseldə yeni strateji tərəfdaşlıq gündəliyini qəbul ediblər. Ermənistan-Aİ Tərəfdaşlıq Şurasının 6-cı iclası keçirilib.

Sənədi Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan və Aİ-nin Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaya Kallas imzalayıb.

"Bu, bir növ fəaliyyət planıdır, bizin edə biləcəklərimizin yol xəritəsidir", – Avropanın Genişlənmə Komissarı Marta Kos bir gün öncə jurnalistlərə deyib.

Tərəfdaşlığa təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində daha güclü əməkdaşlıq, iqtisadi inkişafa, institutlarım gücləndirilməsinə dəstək daxildir.

Komissar Kos deyib ki, Aİ Ermənistanın 2026-cı il parlament seçkiləri öncəsi dezinformasiya, kiberhücumlar, digər hibrid təhdidləri önləməsinə dəstək göstərəcək. Bu dəstəyin 12 milyon avro təşkil edəcəyi bildirilir. AzadlıqRadiosunun erməni xidməti yazır ki, M.Kos dəstəyin Ermənistanda qurumların hibrid təhlükələri öncədən görməsi, onlara cavab vermək imkanlarını artırmaq məqsədi güdür.

A.Mirzoyan yeni tərəfdaşlıq gündəliyi sənədini "iddialı" adlandırıb, Ermənistan-Aİ ikitərəfli əməkdaşlığını daha da dərinləşdirəcəyini vurğulayıb.

Yerevan və Brüssel 2024-cü ilin əvvəlində bütün səviyyələrdə əməkdaşlıq üzrə birgə prioritetləri müəyyənləşdiriblər. Bu ilin iyununda tərəflər yeni tərəfdaşlıq gündəliyi üzrə danışıqları yekunlaşdırdıqlarını açıqlayıblar.

Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində Azərbaycan diasporunun yeni rəhbəri Vidadi Mustafayev saxlanılıb. "Kommersant", E1 və 66.ru onun fitnes-kluba daxil olarkən saxlanıldığını xəbər verir.

V.Mustafayevə torpaq satışı ilə bağlı dələduzluq ittihamı verildiyi bildirilir. Daha öncə onun mənzilində axtarış aparılıb.

Mustafayevdən öncə diaspor rəhbəri Şahin Şıxlinski idi. O, avqustda qətldə və hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiq etməkdə şübhəli bilinərək həbs olunub. İyulda isə onun oğlu Mütvəli saxlanılıb.

Bütün bunlar iyunun sonunda Yekaterinburqda etnik azərbaycanlılara qarşı zorakı reydlərdən sonra baş verib. 50-dən çox azərbaycanlı saxlanılıb, iki azərbaycanlı ölüb. Rusiya İstintaq Komitəsi Ziyəddin və Hüseyn Səfərov qardaşlarının ürək çatışmazlığından öldüyünü bildirib. Amma Azərbaycanın məhkəmə-tibbi ekspertləri ölümlərə çoxsaylı xəsarətlərin səbəb olduğunu müəyyənləşdirib.

Reydlərin 10-20 il öncə törədilmiş sifarişli qətllərin üstünün açılması işi çərçivəsində keçirildiyi bildirilib.

Bu hadisələr Bakı ilə Moskvanın münasibətlərində diplomatik gərginlik fonunda baş verib. Ötən ilin dekabrında AZAL-ın sərnişin təyyarəsinin Qroznı üzərində vurulmasından sonra əlaqələrdə gərginlik yaranıb. Rəsmi Bakı Moskvadan üzrxahlıq, kompensasiya, günahkarların cəzalandırılmasını tələb edib. Nəhayət, bu il oktyabrın 9-da Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin Düşənbədə görüşü tərəflər arasında barışıq kimi dəyərləndirilib. Vladimir Putin İlham Əliyevə dekabrdakı qəzadan sonra zəngində üzr istədiyini xatırladıb, kompensasiya ödəniləcəyini deyib.

Azərbaycan prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev noyabrın 30-da Brüsseldə "EU Today" və bir qrup jurnalistə müsahibəsində deyib ki, Bakı Moskva ilə "anlaşılmazlıqlar səhifəsini çevirib": "Azərbaycan Rusiyadan AZAL aviaşirkətinin vurulan təyyarəsinə görə rəsmi üzr istənilməsini, hərtərəfli araşdırma aparılmasını, günahkarların məsuliyyətə cəlb edilməsini və kompensasiya ödənilməsini gözləyirdi. Bu məsələlər həllini tapdığından biz anlaşılmazlıqlar səhifəsini çevirmişik və iki ölkə arasında normal qonşuluq münasibətlərini davam etdiririk".

AzadlıqRadiosunun ötən il Rusiyada peşə fəaliyyətinə görə həbsə məhkum edilmiş keçmiş əməkdaşı Nika Novak Sibirdə islah koloniyasından yoxa çıxıb. Məlumatı vəkil yayıb.

Yuliya Kuznetsova sosial şəbəkədə yazıb ki, Novak İrkutsk vilayətinin Bozoy kəndindəki 11 saylı cəza koloniyasından başqa yerə köçürülə bilər, ancaq yeri bəlli deyil.

Vəkil koloniyadan Novak barədə informasiya ala bilmədiyini əlavə edib. Dediyinə görə, bir vəkil həmkarı bu həftə Nikanı ziyarət etmək istəyib, amma ona koloniyaya daxil olmağa icazə verilməyib.

Novak qapalı məhkəmə iclasında "xarici dövlət, beynəlxalq və ya xarici təşkilatla məxfi əməkdaşlıq"da təqsirli bilinərək 4 il həbsə məhkum edilib. Özü və hüquq müdafiəçiləri hökmü ədalətsiz sayırlar.

Martın 1-də cəza koloniyasına köçürülən jurnalist orada işgəncə xarakterli şəraitdən şikayət edib, aclıq aksiyası keçirib.

AzadlıqRadiosunun prezidenti Stiv Kapus Rusiya hakimiyyətini Novakı azad etməyə çağırıb. O deyib ki, jurnalistə qarşı "siyasi motivli ittihamlar ayrı-ayrı jurnalistləri susdurmaq məqsədi daşıyır".

Novak həbs olunanadək "Chita Media"da çalışıb, zab.ru saytının baş redaktoru olub. O, 2022-ci ildə AzadlıqRadiosunun "Siberia.Realities" layihəsi ilə əməkdaşlıq edib.

33 yaşlı jurnalistə qarşı cinayət işi Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı işğalından bir neçə ay sonra 2022-ci ildə qəbul olunmuş 275.1-ci maddə üzrə hökm çıxarılan ilk hadisə olub.

Hüquq ekspertləri bu qanunun mahiyyətini və mətnini tənqid ediblər. 2024-cü il iyulun 22-də Rusiyanın "Memorial" hüquq müdafiə təşkilatı Novakı siyasi məhbus kimi tanıyıb.

Bu ilin 11 ayı ərzində Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) ölkədən 1 min 131 qeyri-qanuni miqrantı çıxarıb. Bunu hökumətin iclasında Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze bildirib. Onun sözlərinə görə, bu göstərici son 7 ilin ümumi nəticəsinə yaxındır.

Baş nazir qeyd edib ki, DİN qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı mübarizədə xeyli səmərəli işləyib: "Artıq təsirli nəticələrimiz var. Effektivlik ciddi artıb, amma DİN-in Miqrasiya Departamentini daha da gücləndirməyə ehtiyac var və nazirlik bunun üzərində fəal işləyir".

"Exo Kavkaza" yazır ki, İ.Kobaxidze gələn il azı 3 min 500 qeyri-qanuni miqrantın ölkədən çıxarılmasının planlaşdırıldığını vurğulayıb.

"DİN-in təqdim etdiyi proqrama əsasən, üç-dörd ildən sonra qeyri-qanuni miqrasiya problemi tamamilə aradan qaldırılacaq. Bu, təhlükəsizlik baxımından da böyük əhəmiyyət daşıyır", –baş nazir bildirib.

Bundan öncə "Gürcü Arzusu" xarici vətəndaşların ölkədən çıxarılması ilə bağlı qanunvericiliyi sadələşdirib. Artıq əcnəbi etiraz aksiyalarında iştirak qaydalarını pozduğuna görə ölkədən çıxarıla bilər. Gürcüstanda yaşayan əcnəbilər üçün məşğulluq şərtləri də sərtləşdirilib: 2026-cı il martın 1-dən əmək fəaliyyəti üçün icazə tələb olunacaq.